Kafka
Meneer K., een dertiger die een hoge positie heeft bij een bank, krijgt op morgen, in plaats van ontbijt op bed, een politieman in burger naast zijn bed en op de overloop staat er nog een. Hij wordt gearresteerd, maar toch mag hij gewoon vrij rond blijven lopen. Wat heeft hij misdaan? Hij weet het niet en de agenten weten het ook niet. K. blijft vol zelfvertrouwen zijn toekomst zien. Pas nadat zijn oom, duidelijk een ADHD-er, hem bijna met geweld meeneemt naar een schoolvriend, een advocaat met Hitleriaans trekje, verandert er veel. Als een zware steen ligt het aankomende proces op K.'s maag. De advocaat werkt meer tegen dan mee. Titorelli, een kunstschilder die rechters portretteert, adviseert hem beter dan de advocaat, maar ook dat heeft geen effect. Tijdens een bezoek aan een Kathedraal ontmoet hij de aalmoezenier van de gevangenis. Deze man, zal de lezer vermoeden, is uit een psychiatrische inrichting ontsnapt. Het verhaal speelt zich altijd af in het duisternis. Buiten regent het of kun je door de mist geen hand voor ogen zien. In een grote ruimte brandt er slecht een kaarsje. Toch zijn er ook passages waarom de lezer zal lachen. Zoals het advocatenbeen dat zichtbaar is aan de zolder van de wachtkamer bij het gerecht.
Wat te zeggen over het werk van Kafka, zonder in banale gemeenplaatsen te vervallen?! Kafka lijkt in zijn romans en verhalen grip te willen krijgen op het leven, die hij in zijn eigenlijke bestaan moest ontberen: analyses van mensen, situaties en gebeurtenissen zijn buitengewoon scherp en trefzeker geformuleerd, en getuigen van een obsessieve drang om essentie te 'vatten'. Hetgeen niet kan verhelen, dat hij als mens - net als de hoofdpersonen in zijn werk - toeschouwer is gebleven. Hoe angstig moet het zijn van het leven zélf vervreemd te zijn! De lezer die zich laat meetornen, wordt dan ook nét zo bevangen door gevoelens van onbestemdheid. Zijn werk kennend zou ik hem hebben willen leren: als je de werkelijkheid prijsgeeft voor de droom, wordt de droom werkelijkheid. Het is hem niet gegund geweest.
