Ik omhels je met 1000 armen

Ronald Giphart

In dit boek gaat het van het ene uiterste naar het andere. De ziekte en dood van zijn moeder is supergrappig (ja echt!) beschreven en ook ontroerend door de toenemende zorg die de kinderen op zich nemen. Het uitje naar La Palma is het andere uiterste. Ook grappig, maar ongelofelijk platvloers. 
Het boek brengt verslag uit van de belevenissen van Giph en zijn vrienden. In dit boek speelt de seks een niet onbelangrijke rol: in allerlei combinaties en variaties. Een belangrijke rode draad in het verhaal is de relatie van Giph met zijn ouders die gescheiden zijn. Al in Giphs jeugd hebben ze een ‘ritssluitingrelatie’: ze kunnen niet met en niet zonder elkaar. Door intensief drankgebruik is de vader inmiddels langzaam en verward geworden. Giphs moeder heeft een slopende ziekte, MS. Als haar ziekte plotseling verergert, wordt euthanasie ineens een acute kwestie. Giph en Phileine begeleiden hun moeder in haar laatste maanden. Weloverwogen kiest ze uiteindelijk voor euthanasie. Rondom deze zelfgekozen dood ontstaat een breuk tussen Giph en zijn vrienden. Als blijkt dat zij financieel gewin proberen te halen uit het beeldmateriaal van de euthanasie, neemt Giph op een niet al te subtiele wijze wraak.

Bericht uit Berlijn

Otto de Kat



Bericht uit Berlijn is een reisverhaal, literaire thriller, familieverhaal, psychologische roman, liefdesverhaal en historische roman ineen. Dankzij zijn ingetogen stijl slaagt Otto de Kat er echter moeiteloos in die afzonderlijke genres te overstijgen.

Wat er vooral voor heeft gezorgd dat het boek ingetogen is gebleven, is de prachtige sobere stijl van De Kat. Zijn taalgebruik is ingenieus maar ongekunsteld. 

Ondanks dat Bericht uit Berlijn veel ingrediënten bevat, is het eindresultaat een ingetogen, perfect in balans gebrachte roman waarin de onopgesmukte stijl van De Kat alle ruimte heeft gekregen om te floreren.

Het boek heeft ook veel karaktertrekken van de thriller. Oscar krijgt een geheim te horen dat hem voor een enorm dilemma plaatst. Als hij het doorvertelt worden mogelijk vele mensenlevens gered, maar zet hij dat van zijn dochter op het spel. Het hele boek draait om de manier waarop Oscar met deze tweestrijd omgaat, waardoor het ook een duidelijk psychologisch aspect in zich draagt. Daarnaast worden in de loop van de roman de ingewikkelde familiebanden tussen Oscar, Kate en Emma duidelijk – kenmerken van een familieverhaal. Die banden worden verder in gevaar gebracht door een affaire van Oscar. Juist, een liefdesverhaal. 

De Boekenapotheek aan de Seine

Nina George

Het begin van De boekenapotheek aan de Seine is sterk geschreven en origineel. Met enkele pakkende dialogen en karakteriserende omschrijvingen van personages word je het verhaal ingezogen.

Jean Perdu is boekhandelaar in Parijs. En niet zo maar een, hij heeft een boekenboot die afgemeerd ligt aan de Seine en waar hij als een apotheker boeken verkoopt. Voor elke kwaal vindt hij het juiste boek. Voel je je onbegrepen, lees dan Kafka. Heb je liefdesverdriet, dan biedt Het spel der tronen van George Martin uitkomst. Maar alleen voor zijn eigen ongelukkigheid weet hij geen boek te verzinnen. 
Eenentwintig jaar geleden verliet zijn Provençaalse geliefde Manon hem terwijl hij nog sliep. Ze liet een brief achter, die Perdu nooit durfde te lezen. Tot deze zomer. De zomer die alles verandert. Jean Perdu gaat op reis over de rivier naar het hart van de Provence, naar zijn herinneringen en terug naar het leven.
Als een nieuwe liefde gloort en duidelijk is dat  niet meer leeft, besluit hij zijn demonen te verjagen door naar de Provence te varen, Manons ‘land van herkomst’,diverse andere figuren kruisen hun pad. Zeer romantisch verhaal vol menselijke warmte, larmoyante scènes en tegeltjeswijsheden, ontsierd door soms lachwekkende beeldspraak en een opeenstapeling van subplots.

Vele hemels boven de zevende

Griet op den Beeck

Op de Beeck introduceert een hechte, maar verstoorde familie. De zusters Eva en Elsie zijn beiden in de dertig en proberen een normaal, prettig leven te leiden. Voor geen van de twee is dat echter een gemakkelijke opgave. Een waarschijnlijke oorzaak daarvan is dat hun moeder een dramatische, egoïstische en aanstellerige dame is en hun vader een lieve man, maar even laf als drankverslaafd. Ook het leven van de twaalfjarige dochter van Elsie, Lou, verloopt niet vlekkeloos, maar met de onvoorwaardelijke steun van Eva slaat ze zich door de schooldagen heen.

Op de Beeck kiest ervoor de personages afwisselend aan bod te laten komen in korte hoofdstukken. De eerste tientallen bladzijden zijn dan ook af en toe verwarrend, waarbij beslist hier en daar moet worden teruggebladerd. Zodra de verhoudingen duidelijk zijn, en de lezer gewend is aan het personage-hoppen, belandt hij in een stroomversnelling van scherpe en vaak intens droevige gedachten.

Een minpuntje is dat het verhaal zich nauwelijks ontwikkelt. Dat de personages niet om weten te gaan met de realiteit is al snel  duidelijk, maar dit punt wordt steeds opnieuw bevestigd. Ook is het jammer dat er pas aan het einde iets gebeurt waardoor ieders leven voorgoed verandert. 

Stilte van Thé

Marie de Meister

De stilte van Thé van Marie de Meister is een prachtig gedocumenteerde roman over een afstandskind uit de jaren vijftig.Wat als de liefde voor God groter is dan de liefde voor je kind? In het grote katholieke plattelandsgezin waar Sophie Keller opgroeide mocht niet gepraat worden over tante Thé, de zwijgende non. Dat Sophie soms werd uitgescholden voor koekoeksjong, kreeg pas betekenis toen ze op achttienjarige leeftijd de waarheid over haar afkomst hoorde. Zal ze de stilte van Thé kunnen doorbreken en antwoorden vinden?

Sophie Keller is een bekende televisieverslaggever en wordt door een adoptiezaak

geconfronteerd met haar eigen afkomst. Ze is opgegroeid in een groot katholiek gezin met een warme pleegmoeder en strenge pleegvader. Vragen die ze als kind had over tante Thé werden doodgezwegen. Als achttienjarig meisje hoort ze dat tante Thé haar moeder is en als volwassen vrouw gaat ze op zoek naar haar en vindt haar in een stilteklooster in Brabant. Haar moeder heeft de keuze gemaakt voor de stilte in het religieuze leven en haar dochter afgestaan aan haar broer en schoonzus. Een indringend en aangrijpend verhaal waarin het heden van Sophie wordt afgewisseld met het verleden van haar moeder als jonge vrouw aan de hand van brieven. Hiermee wordt de keuze van de moeder steeds duidelijker en kan de dochter deze keuze steeds beter begrijpen. Het verhaal, geschreven in een heldere, realistische stijl, neemt de lezer van het begin af aan in de ban.

De brieven van Thé en het verhaal van Thé verhalen samen een mooi en verhaal waarin veel gebeurd en ook een stuk geschiedenis verteld wordt. Menselijke emoties, kracht en zwakheden worden eerlijk maar met meedogen neergezet. Thé en Sophie laten zichzelf maar ook de familie om zich heen tot leven komen. En beide verhalen zijn uniek en toch ook onverbrekelijk met elkaar verbonden door afkomst en familie. In het boek worden regelmatig pittige gesprekken gevoerd over o.a. het belang van afkomst t.o.v. opvoeding. Dit is niet alleen interessant om te lezen, het laat ook zien hoe dit Sophie helpt om haar weg in het leven weer terug te vinden.

De stilte van Thé is een mooi en goed opgebouwd verhaal dat ontroerend en indruk maakt.

Marie de Meister is het pseudoniem van Rikki Holtmaat. Ze is hoogleraar aan de juridische faculteit van Universiteit Leiden. De stilte van Thé, haar vierde boek, is aangrijpend zonder een spoortje van sentiment.

Alleen met de goden

Alex Boogers 

‘We woonden in de stad die papa Leeuw het naamloze gat noemde’. Het is de eerste zin van de tweede alinea van Alleen met de goden, de nieuwste roman van Alex Boogers. Hij roept direct de troosteloosheid op van de omgeving waarin Aaron Bachman, in wiens leven we worden meegezogen, opgroeit. Aaron is 9 jaar als de roman begint. Hij woont zijn hele leven in achterstandsbuurten. Hij is het enige kind in een ontwricht gezin: moeder Jo geeft hem dagelijks te verstaan dat haar leven gelukkiger zou zijn geweest als hij nooit geboren was en vader Leen is de bak in gedraaid omdat hij iemand in een woedeaanval dood heeft geslagen.

Hij wil ‘de wereld opeisen’. Dat zegt Aaron Bachman, hoofdpersoon uit Alex Boogers’ roman Alleen met de goden. Op het moment dat hij dat zegt, bij het behalen van zijn mavo-diploma, heeft hij nog een lange weg te gaan, zoals de paar honderd te lezen pagina’s al suggereren. Maar uit de paar honderd die diezelfde lezer dan verslonden heeft, ja verslónden, is duidelijk dat dit in vijf jaar tijd behaalde mavo-diploma een godswonder is.

Weinig romanpersonages hebben het in hun jeugd zo zwaar gehad als Boogers’ Zuid-Hollandse eenzaat. Hij is de ultieme belichaming van het spreekwoord ‘wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje’. Het begon er al mee dat hij in armoede in een vrijwel analfabeet milieu opgroeide, dat zijn moeder zwanger raakte van een hippie met een wiskundeknobbel die niet op een verdere verbintenis, laat staan op een kind zat te wachten. Zijn moeder werd door haar moeder het huis uitgezet, ze moest het maar alleen redden met haar spruit – een ervaring die haar tekende. Al snel diende een surrogaatvader zich aan, maar die belandde op zeker moment in de bak nadat hij een man in de deuropening van zijn huis had doodgeslagen.

Het wordt erger en erger in Boogers’ roman. Het al ongewenste kind Aaron wordt fysiek en mentaal mishandeld en verwaarloosd door zijn moeder. Hij moet zelf maar voor zijn eten zorgen, iets dat lukt bij snackbarhouder Rinus (een patatje met) en de plaatselijke Chinees (witte rijst met vleesloze babipangangsaus en kroepoek). We lezen in Boogers’pageturner over het leven op straat in een volksbuurt in een gemeente onder de rook van Rotterdam; over schaamteloze troostseks met buurmeisje Olivia, die het ook niet makkelijk heeft; over jongerengroepsseks in een kelder; over racistische pesterijen op school; over zinloos geweld; over hangjeugd op ‘het pleintje’; over de disciplinerende kracht van het kickboksen.

Jackie

Maaike Schutten

In Jackie krijgt de twee-eiige tweeling Sofie en Daan (30), die zijn opgevoed door twee vaders, totaal onverwacht een telefoontje uit het ziekenhuis van hun, tot dan toe onbekende, biologische moeder Jackie. Ze besluiten haar in Amerika op te zoeken en storten zich in een avontuur waardoor al hun aannames op losse schroeven komen te staan.

Sofie (33, single, carrièrevrouw) en haar tweelingzus Daan (getrouwd, schooljuf) zijn opgevoed door twee homoseksuele vaders. Wanneer hun onbekende Amerikaanse (draag)moeder Jackie belt en hulp nodig heeft na een ongeluk, vertrekt de tweeling naar New Mexico. In de oude camper van hun moeder gaan ze met haar op zoek naar een plek in een revalidatiecentrum. Jackie blijkt een opstandige en ontoegankelijke vrouw met wie contact maken moeilijk is. Onderweg gebeurt er van alles maar de omstandigheden maken ook dat de tweeling los komt van vastgeroeste patronen, zichzelf ontdekt en eigen beslissingen durft te nemen. Een goed verhaal met sterke dialogen en een verrassend slot.

Uit de tijd vallen

David Grossman

Grosmanns roman wordt bevolkt door kleurrijke personages die allen – recentelijk of in een ver verleden – een kind verloren hebben. Deze personages, waaronder een stotterende vroedvrouw, een oude rekenonderwijzer en een gefrustreerde centaur, hebben de dood van hun kind nog niet verwerkt. Met behulp van hun dagelijkse bezigheden onderdrukken ze de pijn die hen van binnen opvreet. Op een zekere dag houdt één van deze personages, ‘de lopende man’, het niet langer vol en besluit hij zijn zoon op te zoeken in de ‘innerlijke onderwereld’. Hij neemt afscheid van zijn vrouw en laat huis en werk achter. Tot zijn grote verbazing sluiten vele andere ouders van overleden kinderen zich bij hem aan.

Al in het begin van de roman wordt duidelijk dat Grosmann het thema van het overleden kind niet op een realistische manier heeft uitgewerkt,

De personages hanteren een poëtische taal waarin zij beter hun sterke emoties en gedachtekronkels kunnen uitdrukken. Soms leidt dat tot prachtige passages, zoals ‘Tot een ongekende eenzaamheid veroordeelt de rouw de levende, die als een zieke door zijn ziekte wordt gehuld in eenzaamheid’. 

Zijn personages zijn niet dieper uitgewerkt. Want veel over hen komen we niet te weten. Het zijn types, mythische figuren die leven in een donkere, tijdloze wereld. Maar dat maakt Uit de tijd vallen niet zozeer tot een slechte roman, als wel tot een heel bijzondere, ongewone roman. ‘Uit de tijd vallen houdt het midden tussen poëzie, proza en een theatertekst. David Grossman deed het. Schrijven over iets wat je niet in woorden wilt uitdrukken. Grossman legt de vinger op de zere plek: de manier waarop wij over pijn en rouw praten, staat mijlenver af van de ervaring ervan. Uit de tijd vallen begeeft zich tussen stilte en spreken, tussen verder leven en dat niet kunnen.

Grossmans nieuwste boek is eigenlijk meer een gedicht rond het thema van het overleden kind, een aaneenschakeling van mantra’s (de ondertitel van Uit de tijd vallen is ‘Een verhaal in stemmen’).