De Zusjes

Lori Lansens

Dertig jaar na hun geboorte besluiten Rose en Ruby, een Siamese tweeling, hun levensverhaal aan het papier toe te vertrouwen. Door een speling van de natuur zitten de zusjes met de zijkant van hun hoofden aan elkaar vast. Afwisselend vertellen Rose en Ruby over hun doen en laten, hun kleine ergernissen en hun diepste zielenroerselen, dromen en geheimen. Wat de ene zus met veel lef onthult, houdt de andere zo lang mogelijk verborgen. Zo ontvouwt zich de bijzondere geschiedenis van de tweeling, die niet alleen samen geboren zijn, maar ook samen zullen sterven.

De Zusjes is een adembenemende roman, een hartverscheurend verhaal over de bijzondere liefde tussen de Siamese tweeling Rose en Ruby.

De bekoring

 

 Hans Münstermann

“Toen ze terug was, bestelde zijn vader bij Neckermann een wandmeubel met ingebouwde tv en grammofoon. Dat was haar grootste wens.”

Zo eindigt het boek van Hans Münstermann waarin hij prachtig de sfeer van de jaren rond 1960 heeft weergegeven. Inderdaad, het is de tijd waarin de wederopbouwgeneratie van dressoirs overgaat op wandmeubels en de fauteuils plaatsmaken voor een nieuwe, moderne bankstellen, de jaren waarin een beter leven gloort aan de horizon. De genoemde platenspeler en de televisie, bieden de mogelijkheid aan het benauwde, burgerlijke leven te ontsnappen, want het leven is nog steeds beperkt en ondanks de materiele vooruitgang is het denken nog niet veranderd...

In 2004 stort Andreas, na het overlijdensbericht van zijn moeder, zich op zijn jeugd, die zich afspeelde in de jaren ‘50. Hij gaat terug naar 16 juli 1960, de dag dat hij dertien jaar werd. Belangrijker nog was dat zijn moeder die dag vertrok om nog onbekende redenen. Zij liet haar gezin ontredderd achter.
De architect Van Epen ziet haar vertrekken en besluit haar te achtervolgen. Wat volgt zijn de gedachten van Van Epen. Hij heeft de wijk De Harmoniehof waarin het gezin Klein woont, ontworpen. Hij vraagt zich af waarom zij niet langer in het door hem ontworpen huis wil wonen. Als lezer ontdek je dat de vrouw lijdt aan een posttraumatisch stresssyndroom. Dit komt doordat zij als kind de bombardementen op Dortmund heeft meegemaakt in de Tweede Wereldoorlog.
Destijds begrepen de kinderen niets van het vertrek van hun moeder. Vragen bleven onbeantwoord. Nu hun moeder overleden is, gaan zij een proces van rouw tegemoet. Tijdens deze rouwverwerking spreken zij met elkaar over het verleden. Een aantal van de kinderen heeft in de loop der jaren begrip op weten te bouwen. Ook Andreas krijgt begrip voor wat zijn moeder toentertijd gedaan heeft door het schrijven van zijn boeken. Ondanks dat heeft Andreas zijn moeder toch nooit kunnen vergeven.


Het boek heeft een goed verhaal als basis, blinkt uit door prachtige sfeertekeningen, maar bevat helaas veel onnodige toevoegingen. Wie zei ook al weer: “In de beperking toont zich de meester”?

Boven is het stil

Gerbrand Bakker

Boven is het stil is een prachtig romandebuut dat soms doet denken aan de jonge Gerard Reve: niet alleen door een zinsnede als ‘de jonge melkrijder’, maar ook in het – ondanks alles – mededogen dat de hoofdpersoon heeft voor zijn vader. De stijl van Bakker is helder, geen woord te veel.


Een boek over het platteland, gezien door de ogen van een boer, maar uiteindelijk gaat het over universele zaken als de mogelijkheden en onmogelijkheden het leven in eigen hand te nemen.
Met de zin ‘Ik heb vader naar boven gedaan’ begint de roman én de verandering die de hoofdpersoon in dit verhaal zal ondergaan. Na het verhuizen van de oude, versleten vader naar boven gaat Helmer de rest van het huis naar zijn eigen ideeën inrichten. Ideeën die niet bijster sterk zijn. ‘Een tweepersoonsbed en een dekbed’ adviseerde buurvrouw Ada schalks, dus dat koopt hij maar. Helmer was altijd ‘de helft van’. Altijd Henk en Helmer. Toen Henk stierf, kon Helmer zijn studie Nederlands wel vergeten. Hij sleet zijn leven verder ‘met zijn kop onder de koeien’.
De komst van de jongen( Henk) zet van alles in gang. Verscholen erotiek maar ook het zichtbaar worden van zijn eenzaamheid – straks is hij helemaal alleen. Henk vertrekt tot grote opluchting van Helmer, weer, en eindelijk sterft ook de oude vader, in wiens ogen Helmer altijd tweede keus was.
In het laatste deel van de roman is Helmer met de oude knecht Jaap – de enige die hem zag staan – in Denemarken, het ‘beloofde land’. Hij staat op het keienstrand, de zon zakt, en achter hem staat een schaap hem in de nek te ademen. Met ‘Ik ben alleen’ eindigt de roman. Helmer is iemand geworden.

La Superba

Ilja Leonard Pfeijffer

Sommige romans moet je bezoeken. Nog eens tot leven wekken. In het echt zien. 'La Superba', de stads- en emigratieroman over Genua, is er zo een. Zodra je het oude centrum van de havenstad betreedt, loop je ook het boek binnen. Die grijze dronken Italiaan daar, bijvoorbeeld, zou dat nu Don zijn? En die serveerster in de bar met de spiegels, zou Pfeijffer háár soms bedoelen met 'het mooiste meisje van Genua'? Misschien. Misschien ook niet. Dat is de kracht van fictie en dat is ook het interessante van deze roman: hij leert ons de structuur ervan een beetje kennen.

De Nederlandse schrijver (1968) is vijf jaar geleden vanuit Leiden per fiets in Genua beland en er gebleven. Hij is verliefd geworden op deze Italiaans stad bijgenaamd ‘La Superba’ (de hoogmoedige) en wil er in een lange brief aan een Nederlandse vriend (een ‘opera buffa van het dagelijks leven’ in drie aktes en twee intermezzi) uitbundig en met veel bravoure verslag van doen, om die later uit te werken tot een grote roman over migratie. Ilja zit op het terras en laat de wereld aan zich voorbijtrekken, valt keer op keer voor het vele vrouwelijke schoon (‘meisjessurfen’!), raakt geïntrigeerd door een vrouwelijk been, bezingt pooiers en schooiers, legt verhalen van vluchtelingen vast, verliest gaandeweg alle controle, valt ten prooi aan steeds radicalere seksuele verwarring, raakt betrokken bij schimmige zaakjes en krijgt de maffia achter zich aan. ‘La Superba’ is een alternatieve reisgids van Genua, een breed uitwaaierende, groteske, absurde quasi-autobiografie, een ode aan de verbeelding en satire op de Italiaanse dramatiek en zijn eigen machogedrag en ijdelheid, een aanklacht tegen xenofobie en vooral: een feest om te lezen.